HỘI NGHỊ PHỐI HỢP TRONG CÔNG TÁC TỐ TỤNG GIỮA ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ HÀ NỘI VỚI CƠ QUAN CÔNG AN, TÒA ÁN VÀ VIỆN KIỂM SÁT CỦA THỦ ĐÔ ĐƯỢC CHUẨN BỊ CHU ĐÁO
(Luật sư. Lê Đăng Tùng,
Phó Chủ nhiệm Đoàn luật sư thành phố Hà Nội;
Trưởng Văn phòng luật sư Trường Giang).
Được sự đồng ý của Thành ủy, UBND thành phố Hà Nội; Thứ sáu, ngày 21.4.2023 tại Hội trường lớn của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội sẽ diễn ra Hội nghị phối hợp công tác trong hoạt động tố tụng giữa Đoàn luật sư thành phố Hà Nội với các cơ quan là Công an thành phố Hà Nội, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội và Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội. Công tác chuẩn bị của Hội nghị đến nay đã dần hoàn thiện.
Công tác chuẩn bị của Hội nghị đến nay đã dần hoàn thiện
Thể chế hóa đường lối, chính sách của Đảng; cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013 quy định về quyền con người, quyền công dân; hệ thống pháp luật dần được hoàn thiện, trong đó có pháp luật tố tụng nói chung và pháp luật về Tố tụng hình sự nói riêng.
Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 được Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 10 thông qua ngày 27.11.2015 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01.01.2018. Lần đầu tiên bộ luật này dành một chương riêng là Chương V quy định về Bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự được ghi nhận từ Điều 72 đến Điều 84; trong đó tại Điều 76 quy định về Chỉ định người bào chữa. Đây là một quy định mang tính ưu việt và nhân văn, nhân đạo của pháp luật trong Tố tụng hình sự Việt Nam XHCN.
Nghị quyết số 27- NQ/TW ngày 09.11.2022 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới tiếp tục khẳng định Xây dựng chế định tố tụng tư pháp lấy xét xử là trung tâm, tranh tụng là đột phá. Như vậy, có thể nói vai trò, nhiệm vụ của các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng và luật sư trong thời gian tới là rất nặng nề.
Đoàn luật sư thành phố Hà Nội họp công tác chuẩn bị để tổ chức Hội Nghị
Hoạt động tố tụng nói chung trong đó vấn đề chỉ định người bào chữa có một ý nghĩa hết sức nhân văn và nhân đạo trong pháp luật Việt Nam.
Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, ghi nhận tại Điều 76. Chỉ định người bào chữa
- Trong các trường hợp sau đây nếu người bị buộc tội, người đại diện hoặc người thân thích của họ không mời người bào chữa thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải chỉ định người bào chữa cho họ:
- a) Bị can, bị cáo về tội mà Bộ luật hình sự quy định mức cao nhất của khung hình phạt là 20 năm tù, tù chung thân, tử hình;
- b) Người bị buộc tội có nhược điểm về thể chất mà không thể tự bào chữa; người có nhược điểm về tâm thần hoặc là người dưới 18 tuổi.
- Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải yêu cầu hoặc đề nghị các tổ chức sau đây cử người bào chữa cho các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này:
- a) Đoàn luật sư phân công tổ chức hành nghề luật sư cử người bào chữa;
- b) Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước cử Trợ giúp viên pháp lý, luật sư bào chữa cho người thuộc diện được trợ giúp pháp lý;
- c) Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận cử bào chữa viên nhân dân bào chữa cho người bị buộc tội là thành viên của tổ chức mình.
Như vậy, chúng ta thấy trong một số trường hợp đặc biệt được quy định ở trên, nếu người bị buộc tội, người đại diện hoặc người thân thích của họ không mời người bào chữa thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải chỉ định người bào chữa cho họ. Điều này được ghi nhận trong Hiến pháp cũng như trong Tố tụng hình sự của nhà nước ta, đảm bảo quyền được bào chữa hoặc nhờ người khác bào chữa của con người, của công dân; một trong những quyền cơ bản của con người trong Hiến pháp và pháp luật Tố tụng hình sự Việt Nam được thực thi.
Mỗi cơ quan, đơn vị thực hiện nhiệm vụ của mình trong Tố tụng hình sự vì thực thi quyền con người, hướng tới sự tốt đẹp của mỗi công dân đều bình đẳng trước pháp luật do vậy sự phối hợp rất nhịp nhàng của Đoàn luật sư thành phố Hà Nội với các Cơ quan Công an, Viện Kiểm sát và Tòa án nhằm hướng tới giải quyết tốt những vụ án có luật sư chỉ định góp phần hoàn thành tốt công việc của mỗi cơ quan vì mục tiêu chung.
Đại diện Đoàn luật sư thành phố Hà Nội đến làm việc tại Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội về công tác chuẩn bị Hội Nghị
Đoàn luật sư thành phố Hà Nội luôn thực hiện tốt việc phân công tổ chức hành nghề luật sư cử luật sư bào chữa khi có yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng chỉ định người bào chữa, đảm bảo 100% án chỉ định có người bào chữa và không để xảy ra bất cứ sự cố nào dù là nhỏ. Hoạt động này hằng năm được Thành ủy, UBND thành phố Hà Nội ghi nhận, đánh giá cao; được các cơ quan tiến hành tố tụng và người dân tin tưởng; phù hợp với sứ mệnh của luật sư được quy định trong Bộ Quy tắc đạo đức và Ứng xử nghề nghiệp luật sư Việt Nam do Hội đồng luật sư toàn quốc ban hành năm 2019.
Quy tắc 1. Sứ mệnh của luật sư
Luật sư có sứ mệnh bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân, tổ chức, cơ quan, bảo vệ sự độc lập của tư pháp, góp phần bảo vệ công lý, công bằng, phát triển kinh tế- xã hội và xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Sự phối hợp giữa Đoàn luật sư thành phố Hà Nội với các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng của Thủ đô thường xuyên, chặt chẽ trong hoạt động tố tụng sẽ kịp thời tháo gỡ những khó khăn, phát huy những mặt tích cực giúp mỗi cơ quan làm tốt nhiệm vụ của mình góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Thủ đô nhằm hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Việt Nam XHCN.
Đây là Hội nghị lần đầu tiên về sự phối hợp sâu, rộng giữa Đoàn luật sư thành phố Hà Nội với các cơ quan Công an, Tòa án và Viện Kiểm sát của Thủ đô. Mọi công việc đang được hoàn thiện chu đáo, chắc chắn Hội nghị sẽ thành công tốt đẹp./.
